Pieniądze za odpady, duża kwota w grze.

Analizując budżet na rok 2020 napotkałem taką oto, niekoniecznie dla mnie zrozumiałą sytuację, którą chciałbym się podzielić. Chodzi mi o opłaty pobierane za śmieci. W naszym budżecie jest zaplanowane, że po odliczeniu kosztów związanych z wywozem i utylizacją odpadów, pozostaje na plusie kwota 985537,30 zł. Tyle zostaje w kasie nadpłaty z opłat od Mieszkańców za wywóz odpadów. Kwota ta została rozdysponowana na inne wydatki. I tu mam problem. Zastanawiam się, czy jest to zgodne z prawem, przeksięgowanie tych  pieniędzy na inne cele, nie związane z odbiorem odpadów komunalnych.

Sięgnąłem do ustawy z dnia 13 września 1996 – o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która w art. 6 h mówi „właściciele nieruchomości są zobowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi”. W art. 6r ust. 2d ustawy wskazano, że w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina zapewnia właścicielom nieruchomości pozbywanie się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, przy czym rozumie się przez to odbieranie odpadów z terenu nieruchomości przyjmowanie odpadów przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz zapewnianie przyjmowania tych odpadów przez gminę w inny sposób. Powyższe wskazuje, że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi spotyka się ze swego rodzaju świadczeniem „ekwiwalentnym” ze strony gminy wobec osób je wnoszących, co jest prawnym uzasadnieniem jej funkcjonowania.

Jak wynika z art. 6r ust. 1aa ustawy, środki z dochodów budżetu gminy z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi winny być wykorzystane na cele związane z pokrywaniem kosztów funkcjonowania Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi (SGOK). Zgodnie z art. 6r ust. 2 ustawy, koszty funkcjonowania SGOK obejmują koszty:

1) odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych;
2) tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych;
3) obsługi administracyjnej tego systemu;

4) edukacji ekologicznej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi.

Co do zasady, wpływy z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinny pokrywać wszystkie potrzeby wydatkowe SGOK z art. 6r ust. 2. Z przepisu art. 6r ust. 1aa wynika zatem zasada bilansowania się między wysokością wpływów z opłaty i wydatkami na SGOK. Jest to zasada względna gdyż z nadwyżek środków można pokrywać również inne cele z art. 6r. Z dalszych przepisów art. 6r, wynika, że wydatki na SGOK mogą być niekiedy niższe od wpływów z opłat, pod warunkiem ponoszenia innych jeszcze wydatków związanych z zadaniami z ustawy. Dodatkowo bowiem przepis art. 6r ust. 2a ustawy,. dopuszcza, aby z pobranych opłat gmina mogła również pokrywać koszty wyposażenia nieruchomości w pojemniki lub worki do zbierania odpadów komunalnych oraz koszty utrzymywania pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. Ponadto przepis art. 6r ust. 2b zezwala na ponoszenie z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi kosztów usunięcia odpadów komunalnych z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania i magazynowania.

Gdyby się okazało, że część wpływów z opłat nie zostało w roku poprzednim wykorzystana, to poza wymogiem ogólnym poniesienia z nich w roku bieżącym wydatków na SGOK lub dodatkowych wydatków z art. 6r ust. 2a i 2b wspominanej ustawy, mogą być one wykorzystane także na pokrycie kosztów wyposażenia nieruchomości przeznaczonych do celów publicznych – w pojemniki przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych, ich opróżnianie oraz utrzymywanie w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowych i technicznym na podstawie art. 6r ust. 2c ustawy.

Reasumując powyższe, wpływy roczne z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi muszą bilansować się z poziomem wydatków rocznych na SGOK z art. 6r ust. 1aa. W sytuacji zapewnienia należytego funkcjonowania SGOK istnieje obowiązek, aby z nadwyżek ponosić związane z gospodarką odpadami komunalnymi wydatki z art. 6r ust. 2a i 2b ustawy. Środki z opłat niewykorzystane w danym roku na ww. wydatki powinny wraz z opłatami roku następnego finansować SGOK, albo finansować dodatkowe cele z art. 6r ust. 2a i 2b, bądź być przeznaczone na szczególne wydatki z art. 6r ust. 2c.

Wydaje mi się więc, że w budżecie na 2020 rok powinna zostać zapisana nadwyżka w kwocie 985537,30, która powinna zostać przeniesiona na rok następny dla wykorzystania przez SGOK. Nie wiem, może się mylę, jednak nigdzie w wyżej wymienionej ustawie nie znalazłem przepisu mówiącego o tym, że można zaadoptować tę nadwyżkę na inne gminne cele. Skoro więc taka nadwyżka jest, to może warto się przyjrzeć kwotom, które Mieszkańcy płacą za śmieci. Może trzeba je tak policzyć, aby po zbilansowaniu, po stronie wpłat i rozchodów było zero? Postaram się jeszcze w kilku miejscach potwierdzić moje spostrzeżenia i informować moich Czytelników o moich ustaleniach. Może ten artykuł to będzie jakiś zalążek dobrych informacji dla Mieszkańców naszej Gminy. Zainteresowanych odsyłam do zapisów ustawy, znajdującej się pod linkiem: