300 lat minęło.

25   marca odbyła się uroczysta Sesja Rady Miejskiej w Białej Piskiej, z okazji 300-lecia nadania praw miejskich stolicy naszej Gminy. Publikuję treść mojego wystąpienia, wygłoszonego podczas sesji. Pod tekstem zamieszczam link do filmu, nakręconego z okazji tej wzniosłej rocznicy. Bardzo dziękuję Jackowi Bućko i realizatorom filmu za jego opracowanie.

„Szanowni Państwo
Osada o imieniu Biała to nazwa wsi , która pochodzi od strumyka, który przepływa przez tą miejscowość a jego nazwa brzmiała „Gayle” co oznacza w języku pruskim „Białą”. Polscy mieszkańcy zaczęli ja nazywać po polsku Biała. Dzięki dogodnemu położeniu przy szlaku kanałowym przez Białą przejeżdżali liczni kupcy i bardzo szybko stała się osiedlem handlowym, gdzie również kwitło rzemiosło. Dalszy rozwój zahamowały dwa kataklizmy :
– jeden to najazd Tatarów w 1656 roku
– a drugi to epidemia dżumy w latach 1709-1710. Ta choroba zdziesiątkowała mieszkańców. Mimo to wieś szybko się rozwijała i zaludniała.
26 marca 1722r. z ust króla Fryderyka Wilhelma I w Królewcu padły oto takie słowa:
…Rozkazujemy też naszym obecnym burmistrzom i ich następcom oraz rajcom , aby nasze miasto Bialla chcieli utrzymać i specjalnie uważać, aby każdemu czasu chrześcijańskie było, w dobrym porządku policyjnym utrzymane, by obywatele miasta rządzili się wilkierzem, żyli spokojnie, wszelkie nieporządki, jakie zdarzyły się odrzucali, tak aby obywatelom i miastu zapewnić pomyślny rozwój. Chcemy także w imieniu św. Trójcy i naszym, naszych spadkobierców i następców, aby wszelkie prawa, sąd i porządek utrzymali i chronili. To wszystko my Fryderyk Wilhelm I nadajemy na pożytek obywateli i miasta, aby mieli, posiadali i korzystali.
Przed tą deklaracją jest wymienionych 25 punktów jasno określających obowiązki i przywileje nowopowstającego miasta. Fryderyk Wilhelm I podpisuje akt 26 marca 1722 roku. Było to 300 lat temu. Białej Piskiej nadano prawa miejskie.
Od tego czasu było to niewielkie, liczące ok. 600 mieszkańców, miasteczko funkcjonujące na pograniczu mazursko-mazowieckim, pozostające pod silnym wpływem niedalekiej Polski.
W 1883 r. została uruchomiona linia kolejowa, dzięki której miasteczko nawiązało łączność z Ełkiem i Piszem. Rozwinęła się wówczas lokalna gospodarka i przetwórstwo.
W 1938 r. Niemcy przemianowali polskobrzmiącą nazwę „Bialla” na Gehlen, a następnie na Gehlenburg. W 1939 r. w mieszkały tu 2823 osoby.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej, Biała była okresowo (1945–1946) siedzibą powiatu piskiego.
Szanowni Państwo
Przez tak długi czas wiele się działo w naszym mieście. I było ono świadkiem wielkiej historii i również tych małych historyjek. I nierzadko te małe historyjki zostają w ludzkiej pamięci i towarzyszą im przez całe pokolenia. To są właśnie nasze działania , zmagania i wszystko to co czynimy.
Przez 300 lat całe pokolenia mieszkańców – bialszczan w mozole pracowało na pomyślność naszej miejscowości. Budowało tę pomyślność z honorem mając na uwadze splendor miasta i jego mieszkańców. Pochylmy głowy nad ówczesnym społeczeństwem i oddajmy im pamięć. Trudno przytoczyć ich twarze i nazwiska. Przez tak długie lata czas zatarł ślad, historia zamazała wyrazistość wydarzeń, postaci i faktów. Trudno je teraz przytoczyć.
O pomyślności tamtych lat musimy pamiętać mimo, że tę historię nie budowali nasi przodkowie. Budowali ją ludzie mówiący językiem niemieckim , mówiący gwarą mazurską albo akcentem kurpiowskim. Oni jednak zostali w tej ziemi, spoczywają na małych wiejskich cmentarzach czy nekropoliach po obu stronach dzisiejszej ulicy Sikorskiego w dzisiejszej Białej Piskiej. Jesteśmy ich spadkobiercami i naszym zadaniem jest kultywować pamięć o nich i o czasach minionych. Powinniśmy czerpać siłę z dorobku poprzednich pokoleń i ich doświadczeń.
Dlatego My mieszkańcy Białej Piskiej , gminy Biała Piska powinniśmy skupiać się nad działaniami, które sami rozwiniemy , które służyć będą nam i przyszłym pokoleniom, z których wszyscy będą korzystać , dzięki którym nam wszystkim będzie w życiu lżej i łatwiej.
Miejmy świadomość, że przyszłość tego miasta jest w naszych rękach, tak władz samorządowych, jak i zwykłych Mieszkańców. Aby to wszystko, co teraz robimy dla miasta po latach spotkało się z aprobatą, z uznaniem , z szacunkiem , aby w Białej Piskiej pozostał po nas pozytywny i trwały ślad, tak jak pozostał piękny ślad po mieszkańcach Biallej czy Gehlenburga. I aby ktoś w 350-lecie nadania praw miejskich Białej Piskiej zabierając głos na podobnej uroczystości mógł powiedzieć: ONI – zrobili dużo dla naszego miasta i mieszkańców! Spełnili nasze oczekiwania.
Tym się kierujmy w podejmowanych decyzjach i działaniach !
Szanowni państwo w dniu dzisiejszym podejmiemy uchwałę w sprawie ogłoszenia roku 2022 -Rokiem Obchodów Jubileuszu 300 lecia nadania praw miejskich Białej Piskiej jest to uroczysty moment dla naszego regionu ale musimy pamiętać, że w obliczu toczącej się wojny na Ukrainie nie możemy zapominać o zagrożeniach, które są tuż za naszą granicą. Musimy pamiętać, że wolność, którą nam wywalczyli nasi pradziadkowie nie jest nam dana na zawsze i trzeba zrobić wszystko aby tą wolność utrzymać.
Wszystkim mieszkańcom życzę satysfakcji i zadowolenia, poczucia bezpieczeństwa i spokoju. Natomiast wszystkim gościom obecnych na dzisiejszej sesji jak również osobom przebywających turystycznie lub zawodowo życzymy miłych wspomnień związanych z naszym miastem.
Jeszcze raz w imieniu całej Rady życzę Państwu i wszystkim naszym mieszkańcom z okazji tak pięknego Jubileuszu zdrowia i siły w każdy dzień , uśmiechu i zawsze optymizmu. A nasi mieszkańcy aby byli dumni z naszej małej ojczyzny.”

Link do filmu